Het Pandemic Disaster and Preparedness Center onderzocht welke vragen vanuit verschillende disciplines beantwoord moeten worden om beter voorbereid te zijn op een nieuwe pandemie. ‘Laat dit het begin zijn van meer samenwerking.’

‘Hoe completer het beeld, hoe beter je een crisis kunt bestrijden.’^[1] Met deze woorden erkende het kabinet de noodzaak voor meer volledige advisering tijdens pandemieën. Dit deed het kabinet in reactie op het eerste OVV-rapport. Dit wees op het dominante perspectief van infectieziektebestrijding in het begin van de coronapandemie.^[2] Ondanks de oprichting van het Maatschappelijk Impact Team (MIT), is de huidige adviesstructuur niet optimaal georganiseerd. Het MIT, Outbreak Management Team (OMT) en andere adviesorganen adviseren vrijwel uitsluitend vanuit hun eigen vakgebied. Dit verhindert weloverwogen adviezen die verschillende perspectieven integreert. Het risico op een dominant perspectief is daardoor nog steeds aanwezig.

Het rapport Leren van een Crisis en het white paper Contouren van Integrale Pandemie advisering beschrijven de weg en obstakels naar integrale advisering. Integrale advisering kent belangrijke voordelen, o.a.:

• Het kan de interactie tussen parameters uit verschillende domeinen blootleggen. Zo kan economische krimp verergeren door de angst voor een virus. Of, kan verminderd draagvlak voor maatregelen infectieverspreiding vergroten.
• Het geeft inzicht in noodzakelijk flankerend beleid om negatieve gevolgen van maatregelen te beperken.
• Het creëert de mogelijkheid om brede scenario’s op te stellen voor de lange termijn.
• Het kan de maatschappelijke afweging tussen maatregelen expliciteren door effecten van maatregelen op verschillende collectieve waarden in te schatten.

Deze voordelen benutten is mogelijk, maar vereist nieuw beleid en onderzoek. Er ontbreekt een domeinoverstijgende organisatie voor adviseren en kennisinfrastructuur tussen de verschillende domeinen. Denk hierbij aan een breed cohort om zowel biomedische als sociaal-maatschappelijke én economische kennis op te doen tijdens een crisis. Het rapport bevat daarnaast een pandemische kennisagenda met daarin de nog te beantwoorden onderzoeksvragen. Deze kennisagenda identificeert vragen, die moeten leiden tot betere integrale advisering en hogere pandemische paraatheid.

Het rapport en het white paper zijn een initiatief van het Pandemic and Disaster Preparedness Center, Het Sociaal en cultureel Planbureau, de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, het UMC Utrecht en de TU Delft. De publicaties zijn het resultaat van uitgebreide desk research, interviews met vooraanstaande experts en werksessies met wetenschappers vanuit verschillende domeinen.

De belangrijkste lessen hieruit zijn als volgt:

• Les 1: Integraal adviseren gaat niet vanzelf: het vergt actie en investering van wetenschappers en beleidsmakers.
• Les 2: Een gezamenlijk raamwerk voor afweging van adviezen vanuit verschillende wetenschappen is haalbaar en kan als leidraad dienen. Ook als de advisering verder gescheiden gebeurt.
• Les 3: Er zijn nu nog onbeantwoorde vragen rond de verschillende facetten van integraal adviseren en hoe die samenkomen in een gedragen integraal afwegingskader.

Voor het rapport en de white paper zie onderstaande download links. Of bekijk hier de recording van het webinar: recording webinar

Vragen over dit onderzoek en het rapport? Mail naar Anja Schreijer, pdpc@erasmusmc.nl.

^[1] Kamerstuk 25 295, nr. 1827
^[1] Aanpak coronacrisis Deel 1: tot september 2020, OVV: https://www.onderzoeksraad.nl/nl/page/16666/aanpak-coronacrisis-%E2%80%93-deel-1-tot-september-2020