Sinds de COVID-19-pandemie zijn mentale gezondheidsproblemen bij jongeren toegenomen. Mentale gezondheidsapps kunnen toegang bieden tot preventieve ondersteuning, maar het bewijs voor de effectiviteit van deze apps bij jongeren met diverse achtergronden, met name om jongeren met een lage sociaal-economische status en etnisch/raciaal verschillende achtergronden, is beperkt. Het HS Sprint-project ‘Just-In-Time-Adaptive-Mechanisms’ heeft hier onderzoek naar gedaan.

Participatief actieonderzoek

Met dit onderzoek beoogde het project drie doelen:

1. Behoeften, wensen en zorgen van jongeren met diverse achtergronden met betrekking tot mentale gezondheidsapps begrijpen, met de nadruk op personalisatie met ‘just-in-time’ mechanismen
2. Ideeën ophalen om mentale gezondheidsapps te ontwerpen m.b.v. co-creatie
3. Perspectieven van preventieve jeugdwerkers begrijpen m.b.t. het integreren van mentale gezondheidsapps in hun zorg(praktijk)

We hebben een participatieve actiebenadering gebruikt waarbij jongeren zowel medeontwerpers als medeonderzoekers waren. We hebben drie brainstormsessies gehouden via Stichting Jeugdwerk met 18 jongeren met een niet-Westerse migratieachtergrond in de leeftijd van 11-22 jaar, via buurthuizen in Rotterdam en Den Haag. Deze brainstormsessies zijn gezamenlijk ontwikkeld door TU Delft, EUR, Erasmus MC, Stichting Jeugdwerk en Gro-Up. Daarnaast hebben we een discussiesessie georganiseerd met 33 jeugdwerkers van Gro-Up. Een deel van de jongeren nam deel aan de data-analyse als medeonderzoeker.

Visie van jongeren

De jongeren waren zowel sceptisch als enthousiast over mentale gezondheidsapps. Ze gaven aan dat apps kunnen helpen stress te verminderen, bijvoorbeeld door middel van motiverende citaten, suggesties voor sociale activiteiten, of het aanleren van nieuwe vaardigheden.

De jongeren benadrukten dat het belangrijk is om de identiteit van gebruikers mee te nemen bij het ontwerpen van mentale gezondheidsapps. Thema’s zoals religie, geslacht en leeftijd waren volgens hen voorbeelden waar rekening mee moest worden gehouden. Ook gaven zij aan dat het belangrijk is dat berichtgeving vanuit de app op het juiste moment en met de juiste frequentie plaatsvindt  (Just-In-Time-Adaptive-Mechanisms).

Tot slot gaven jongeren aan dat de apps een nuttige tool zouden kunnen zijn om vebinding te maken met een jeugdwerker of psycholoog of met leeftijdsgenoten, om ervaringen uit te wisselen.

Visie van jeugdwerkers

De jeugdwerkers gaven aan dat zij momenteel geen gebruik maken van mentale gezondheidsapps ter ondersteuning van hun werk. Ze waren sceptisch over het inzetten van de apps, maar gaven wel aan dat ze geloofden dat apps jongeren kunnen helpen om betrouwbare informatie te vinden en kunnen helpen om op het juiste moment contact te leggen met jeugdwerkers.

Conclusie en vervolg

De mentale gezondheidsapps kunnen alleen effectief worden ingezet voor jongeren met een diverse achtergrond als zij worden betrokken bij het ontwerp van deze nieuwe tools. Zij voorzien waardevolle input, waardoor de tools beter aansluiten bij hun identiteit en dagelijkse context. Daarnaast is het belangrijk dat jeugdmedewerkers meer leren over de effectiviteit van de apps en hoe deze kunnen worden ingezet, zodat zij hier optimaal gebruik van kunnen maken in de dagelijkse (zorg)praktijk.

Naar aanleiding van dit Sprint-project geeft een team momenteel vervolg aan deze resultaten. Er worden brainstormsessies over AI en mentale gezondheid georganiseerd en we zetten de eerste stappen om een mentale gezondheidsapp te ontwikkelen in co-creatie met jongeren.