Door muggen overgedragen virussen, waaronder het Usutu-virus (USUV) en het Westnijlvirus (WNV), vormen een opkomende dreiging in Europa. Klimaatverandering, veranderingen in landgebruik en toenemende wereldwijde connectiviteit beïnvloeden hun verspreiding. Inzicht in hoe deze virussen opduiken en zich vestigen in nieuwe regio’s is cruciaal om risico’s te beperken en de volksgezondheid en dierengezondheid beter voor te bereiden.

In een nieuwe publicatie presenteren onderzoekers van de One Health PACT een zevenjarige studie (van 2016 tot 2022) waarin de opkomst en verspreiding van USUV en WNV in Nederland worden gedocumenteerd. Monsters werden verzameld van levende vogels door vrijwillige ringmeesters, van dode vogels die door burgerwetenschappers en dierentuinen werden aangeleverd, en via muggenvallen. De verzamelde monsters werden met verschillende methoden geanalyseerd om de aanwezigheid van deze virussen vast te stellen.

Bevindingen

USUV werd in 2016 voor het eerst in Nederland gedetecteerd en veroorzaakte grote uitbraken bij vogels tot 2018, waarna het virus in 2022 opnieuw opdook. De eerste gelokaliseerde WNV-uitbraak werd in 2020 vastgesteld bij levende vogels en muggen, gevolgd door een detectie bij een vogel in 2022 en serologisch bewijs van aanhoudende circulatie. Dit suggereert dat WNV zich in een vroeg stadium van vestiging bevindt. Deze bevindingen waren cruciaal voor het opsporen van een menselijke WNV-uitbraak en benadrukken de waarde van geïntegreerde onderzoeken bij wilde dieren voor het vroegtijdig signaleren van opkomende bedreigingen voor de volksgezondheid.

Deze studie werd uitgevoerd door het One Health PACT consortium in samenwerking met onderzoekers van het Pandemic and Disaster Preparedness Center (PDPC), en werd op 23 augustus 2025 voor het eerst gepubliceerd in Nature Communications:

Münger, E., Atama, N. C., van Irsel, J., Blom, R., Krol, L., van Mastrigt, T., … & Koopmans, M. P. (2025). One Health approach uncovers emergence and dynamics of Usutu and West Nile viruses in the Netherlands. Nature Communications, 16(1), 7883.

Lees de volledige Open Access-publicatie hier.