Industriële voedselsystemen domineren onze economieën, maar zijn vaak schadelijk voor zowel mensen als de planeet. Alternative Food Network Rijnmond (AFN-R) onderzoekt hoe lokale boeren, consumenten en gemeenschappen in de regio Rijnmond kunnen samenwerken om eerlijkere, duurzamere voedselsystemen op te bouwen. Het project onderzoekt de belemmeringen die ervoor zorgen dat initiatieven op het platteland en in de stad niet met elkaar in contact komen en samen sterkere, rechtvaardigere voedselnetwerken kunnen opzetten. Met behulp van participatief actieonderzoek werkt AFN-R rechtstreeks samen met lokale actoren, zoals voedselcoöperaties, stadsboerderijen en plattelandsproducenten, om relaties in kaart te brengen, behoeften te identificeren en gezamenlijk strategieën te ontwikkelen voor collectieve transformatie. Door een brug te slaan tussen recht, ontwerp, agro-ecologie en alledaagse technologie wil het project een blijvend living lab voor de transitie van voedselsystemen op gang brengen, geworteld in rechtvaardigheid, samenwerking en veerkracht.

Wie zijn de onderzoekers?

Geleid door Daniela García-Caro (garciacaro@law.eur.nl) en Siobhán Airey (airey@law.eur.nl) (EUR). Medeaanvragers en partners: Pooja Boddupalli (TU Delft), Luke Murphy (software engineer en Varia community partner).

Het CA-TJT-project onderzoekt hoe gemeenschappen en beleidsmakers kunnen samenwerken op het gebied van klimaatadaptatie en een rechtvaardige transitie in de Rotterdamse wijk Noordereiland. Met wandelen als onderzoeksmethode en participatiemiddel verkennen bewoners en bestuurders samen de juridische, sociale en beleidsmatige aspecten van klimaatrechtvaardigheid. Het project combineert juridische analyse, interdisciplinair onderzoek en participatief actieonderzoek om lokale uitdagingen in kaart te brengen, mogelijkheden voor invloed door de gemeenschap te identificeren en praktische resultaten te ontwikkelen. De resultaten omvatten informatiebrochures voor de gemeenschap, blogs, een openbaar manifest en een begeleide wandeling, met als doel de lokale capaciteit te versterken, een inclusieve dialoog te bevorderen en bruikbare inzichten te genereren voor een rechtvaardig en duurzaam klimaatbeleid in de regio Rijnmond.

Wie zijn de onderzoekers?

Geleid door Siobhán Airey (airey@law.eur.nl) (Erasmus School of Law, EUR), en Ellen van Bodegom (post@iedereenaanboord.nl) (Iedereen aan boord). Medeaanvragers en partners: Isabel Awad (Erasmus School of History, Culture and Communication, EUR), Fransje Hooimeijer (Bouwkunde, TU Delft), Julia Wittmayer (Erasmus School of Philosophy, EUR), Mareike de Wal (DRIFT), Caroline Newton (Bouwkunde, TU Delft), Paul Rabé  (IHS, EUR).

Nu klimaatverandering steden verandert door hitte, regenval en zeespiegelstijging, ontstaan er nieuwe uitdagingen voor de gezondheid, zoals de verspreiding van door muggen overgedragen ziekten. ClimateHUB-ID onderzoekt hoe maatregelen voor klimaatadaptatie, zoals waterretentieprojecten, onbedoeld broedplaatsen voor muggen kunnen creëren. Voortbouwend op het eerdere ClimateHUB-project brengt dit onderzoek experts op het gebied van klimaatadaptatie, gezondheid en ecologie samen om gezamenlijk een besluitvormingskader te ontwikkelen dat ziekterisico’s integreert in de stadsplanning. Door steden als Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en een kleinere gemeente in Zuid-Holland met elkaar te vergelijken, zal het project beoordelen hoe gemeenten gezondheids- en klimaatdoelstellingen beter op elkaar kunnen afstemmen. Het kader zal worden getest in praktijkprojecten voor klimaatadaptatie en zo bijdragen aan het ontwerp van gezondere, veerkrachtigere steden.

Wie zijn de onderzoekers?

Geleid door Pauline de Best (p.debest@erasmusmc.nl) (Erasmus MC, Viroscience). Medeaanvragers en partners: Reina Sikkema (Erasmus MC); Maike Tietschert (EUR); Maarten Schrama (Universiteit Leiden, CML), Sille Pelser (GGD Rotterdam-Rijnmond).

Tussen de snelwegen, spoorwegen en waterwegen van Rotterdam liggen vergeten ‘stedelijke tussenruimtes’ – verwaarloosde groene ruimtes vol ecologisch en sociaal potentieel. Everyone’s Land herontwerpt deze over het hoofd geziene zones als gedeelde omgevingen voor zowel mensen als niet-mensen. Door middel van collaboratief ontwerp, storytelling en maatschappelijke betrokkenheid onderzoekt het project hoe dergelijke ruimtes inclusie, biodiversiteit en welzijn kunnen bevorderen. In samenwerking met lokale bewoners, kunstenaars en gemeenschapsgroepen zoals de Stichting Stadspark West zal het team een Atlas of Values, een openbare tentoonstelling en een reflectief logboek samenstellen om nieuwe manieren van leren van en ontwerpen met de natuur te documenteren. Door ‘niemandsland’ om te vormen tot ‘ieders land’ draagt het project bij aan een rechtvaardigere, ecologischere en zorgzamere stedelijke toekomst.

Wie zijn de onderzoekers?

Geleid door Diwen Tan (d.tan@tudelft.nl) (TU Delft) and Yulia Kisora (kisora@essb.eur.nl) (EUR). Medeaanvragers en partners: Marije van der Kruk (EUR), Monica Veras Morais (TU Delft), Anne Karin ten Bosch (Stadspark West Foundation SPW), Saskia de Wit (TU Delft).

Hoe kunnen gemeenschappen fysiek en emotioneel omgaan met de veranderende Nederlandse delta? Open-Air Climatorium the Dutch Delta onderzoekt deze vraag via een wandelroute op Goeree-Overflakkee, een landschap dat gevormd is door zowel de Noordzeevloed van 1953 als de voortdurende klimaatadaptatie. Door milieugeschiedenis, kustwaterbouw, landschapsarchitectuur en performance te combineren, creëert het project een meeslepende ervaring die mensen in contact brengt met de realiteit van zeespiegelstijging en overstromingsbestendigheid. Deelnemers nemen deel aan begeleide wandelingen, interactieve performances en reflectieve ontmoetingen die het verleden en de toekomst van de delta tot leven brengen. Het project slaat een brug tussen wetenschap, kunst en gemeenschap en helpt bewoners zich een nieuw beeld te vormen van welke leven met water betekent in een veranderend klimaat.

Wie zijn de onderzoekers?

Geleid door Enrike van Wingerden (vanwingerden@eshcc.eur.nl) (EUR).
Medeaanvragers en partners: Willie Vogel, Bram van Prooijen & Saskia de Wit (TU Delft), Siemco Louwerse (Watersnoodmuseum), Isabelle Gerritsma (Deltares), Maarten Meijer (Hanzehogeschool Groningen), Eileen Stornebrink (Studio Inscape), Alien Kok (Zuidwestelijke Delta 2050), Philip Drontman (Zuidwestelijke Delta). 

Gezonde bodem is de basis van veerkrachtige steden, maar de rol ervan in het stadsleven wordt vaak over het hoofd gezien. Rooted in Soil onderzoekt hoe gemeenschappen in de stedelijke voedselbossen van Rotterdam verbonden zijn met de grond onder hun voeten, en laat zien hoe de relatie tussen mens en bodem zowel ecologische als sociale veerkracht vormgeeft. Met behulp van visuele etnografie en ruimtelijk ontwerp documenteert het project hoe tuinders omgaan met de bodem, voedsel en de gemeenschap, en creëert zo een audiovisueel portret van deze regeneratieve ruimtes. Door bottom-up inzichten te combineren met planningsprincipes ontwikkelt het team bodemgerichte ontwerpstrategieën die als leidraad kunnen dienen voor duurzame stedelijke ontwikkeling. Het onderzoek benadrukt dat de bodem niet alleen een technische hulpbron is, maar ook een levende partner in het creëren van gezondere, groenere steden.