Het verhaal van tele-neonatologie

Stel je voor: een pasgeboren baby ligt opgenomen in Breda. Ze heeft moeite met ademhalen en de artsen twijfelen of ze naar Rotterdam overgeplaatst moet worden voor specialistische zorg. Een stressvolle ambulancerit, ver van huis, onzekerheid… Maar wat als de expert uit Rotterdam gewoon digitaal kan meekijken?

Dit is precies wat we het afgelopen jaar hebben getest met TeleNeonatology – een geavanceerde videoverbinding tussen twee neonatale intensive cares. Via een verrijdbaar apparaat met camera’s kan een neonatoloog vanuit het Erasmus MC in Rotterdam direct meekijken bij een zieke baby in het Amphia ziekenhuis in Breda. Niet alleen de baby, maar ook de monitors, de ouders én het hele zorgteam zijn in beeld.

Het resultaat? In bijna één op de vijf acute situaties kon een baby tóch in Breda blijven. Geen onnodige ambulancerit, geen stress voor het kind, ouders die dichtbij huis kunnen blijven. Ik herinner me nog de eerste keer dat we een transfer konden voorkomen. Een moeder was dolgelukkig – ze had geen auto om naar Rotterdam te komen en moest ook voor haar andere kind zorgen. Door dagelijks digitaal mee te kijken, konden we zien dat de baby stabiel bleef. Waar deze baby normaal ‘voor de zekerheid’ naar Rotterdam zou gaan, kon hij nu gewoon in Breda blijven.

Maar TeleNeonatology biedt meer dan alleen medische voordelen. Ouders kunnen nu actief meeluisteren wanneer artsen overleggen over hun baby. Ze begrijpen beter waarom bepaalde beslissingen genomen worden. En verpleegkundigen? Die hoeven niet meer buiten de deur te wachten terwijl de arts belt, maar kunnen direct vertellen hoe het met de baby gaat – hun observaties zijn cruciaal. De technologie zelf is verrassend eenvoudig. Het lijkt op een videogesprek, maar dan met camera’s die op afstand bestuurbaar zijn. De expert in Rotterdam kan inzoomen, rondkijken, zelfs door de wand van een couveuse heen kijken. Binnen enkele minuten heeft hij een compleet beeld van de situatie. Na een jaar en 99 consultaties is de conclusie helder: deze aanpak werkt. Het Amphia ziekenhuis heeft TeleNeonatology nu als standaard zorg ingevoerd. De volgende stap? Uitrollen naar acht andere ziekenhuizen in de regio. Want elk kind verdient de beste zorg, het liefst zo dicht mogelijk bij huis.

Het onderzoek

Realtime audiovisuele communicatie tussen zorgverleners in verschillende ziekenhuizen (TeleNeonatologie) kan de neonatale uitkomsten verbeteren, capaciteitsproblemen aanpakken en de emotionele belasting van ouders verminderen. Ondanks de potentie ervan, is TeleNeonatologie nog niet breed geïmplementeerd in de routinematige klinische zorg, deels vanwege een niet-optimale integratie in zorgpaden en werkroutines. Om inzichten te bieden voor verdere toepassing, presenteert deze studie de evaluatie van een pilot in Nederland.

Methoden
In 2024 voerden we een pilotstudie uit om een ​​programma genaamd TeleNeo te testen en te verbeteren. Dit programma helpt neonatale intensive care-afdelingen (NICU’s) beter te communiceren. Het programma verbond Erasmus MC (Neonatale Intensive Care Unit) met Amphia (neonatologie afdeling met post-Intensive Care/High Care zorg) voor zowel spoedeisende als geplande consulten. TeleNeo werd ontwikkeld in samenwerking met zorgverleners en ouders, zodat het naadloos zou passen in de dagelijkse zorgroutines. Om het programma te evalueren, gebruikten we een combinatie van methoden. De belangrijkste maatstaf was een bruikbaarheidsvragenlijst met 21 vragen, beoordeeld op een 5-puntsschaal, ingevuld door ouders (50 personen) en zorgverleners (85 personen). We hebben ook deelnemers geïnterviewd en ondervraagd om inzicht te krijgen in wat de implementatie bevorderde of belemmerde. De effectiviteit werd beoordeeld aan de hand van de ervaringen van ouders en klinische gegevens, zoals de duur van het ziekenhuisverblijf en de overplaatspercentages.

Resultaten
Gedurende 12 maanden werd TeleNeo gebruikt voor 99 consulten met 50 gezinnen, waaronder 33 spoedgevallen waarbij een overplaatsing mogelijk nodig was. Het programma bleek praktisch en breed geaccepteerd. Ouders (26 respondenten) en zorgverleners (48 respondenten) gaven hoge bruikbaarheidsscores (mediaan 5 van de 5). Ouders waardeerden de snelle toegang tot experts, de betrokkenheid bij beslissingen over overplaatsing en het gevoel dat de zorg tussen ziekenhuizen werd gedeeld. Zorgverleners merkten snellere communicatie, snellere medische beslissingen, een betere zorgkwaliteit en soepelere overplaatsingen op. Verpleegkundigen konden proactiever handelen. In 18% van de spoedgevallen (6 van de 33) werd gedacht dat een overplaatsing kon worden vermeden. Interviews en enquêtes brachten een aantal uitdagingen aan het licht, zoals de impact op de autonomie van het team, communicatiestijlen en financiële zorgen.

Conclusies
De pilot toonde aan dat TeleNeo een haalbare manier is om gedeelde zorg te bieden op de beste locatie voor elke patiënt. Deze inzichten zullen ons helpen een sterk plan te ontwikkelen voor een bredere implementatie in Zuidwest-Nederland, waarmee de neonatale zorg, de oudertevredenheid en de verpleegervaring worden verbeterd.

Toekomstig onderzoek

We bereiden momenteel de uitbreiding van TeleNeo voor naar acht extra ziekenhuizen in de regio rond het Erasmus MC. Het doel is om TeleNeo in de hele regio te implementeren en de impact ervan op NICU-transfers en de duur van het ziekenhuisverblijf te evalueren door middel van een stepped-wedge cluster trial. Daarnaast starten we een kwalitatief onderzoek om de ervaringen van ouders te vergelijken tussen Amphia (waar TeleNeo al wordt gebruikt) en andere vergelijkbare ziekenhuizen. Dit zal ons helpen om meer inzicht te krijgen in hoe transport ouders beïnvloedt en de zorg verder te verbeteren.

Wetenschappelijke output

• Wagenaar, J., Van Beek, R., Pas, H., Suurveld, M., Jacobs, A., Van Der Linden, N., Broos, J., Kleinsmann, M., Hinrichs, S., Reiss, I., & Taal, H. R. (2025). Implementation and effectiveness of teleneonatology for neonatal intensive care units: a protocol for a hybrid type III implementation pilot. BMJ Paediatrics Open, 9(1), e002711. https://doi.org/10.1136/bmjpo-2024-002711 [Link]

• Spaan, J., Been, J. V., Wallé, Y., Reiss, I. K. M., Wagenaar, J. H. L., Hulzebos, C. V., & Van Der Geest, B. a. M. (2025). First in-human pilot study of wearable phototherapy for neonatal hyperbilirubinaemia. European Journal of Pediatrics, 184(7). https://doi.org/10.1007/s00431-025-06239-w [Link]

• Wagenaar, J. H., Broos, J., Van Beek, R. H., Pas, H., Suurveld, M., Jacobs, A., Bodell, F., Obermann-Borst, S. A., Cassel, F., Kleinsmann, M. S., Hinrichs-Krapels, S., Reiss, I. K., & Taal, H. R. (2025). Implementation and effectiveness of Teleneonatology for neonatal intensive care unit consultations in the Netherlands: a hybrid type III implementation pilot. BMC Pediatrics, 25(1). https://doi.org/10.1186/s12887-025-05923-y [Link]
  
• Wagenaar J, Mah C, Bodell F, Reiss I, Kleinsmann M, Obermann-Borst S, Taal H, Opportunities for Telemedicine to Improve Parents’ Well-Being During the Neonatal Care Journey: Scoping Review, https://pediatrics.jmir.org/2024/1/e60610 [Link]