Aandacht voor jongeren: ‘De meeste jongeren hebben het gevoel dat hun meningen en ideeën niet serieus genomen worden’

De puberteit is een fase waarin jongeren een enorme groeispurt doormaken. Dat gaat verder dan alleen lichamelijke ontwikkelingen. Jongeren ontdekken ook wat ze belangrijk vinden in het leven en ontwikkelen hun eigen visie op problemen in de samenleving. Hebben we als maatschappij eigenlijk wel voldoende aandacht voor de inbreng van jongeren? En zouden we de input van jongeren niet veel meer kunnen benutten om maatschappelijke problemen aan te pakken? Alleen; hoe bereiken we jongeren? Daarover vertelt dr. Lysanne te Brinke, wetenschapper, ambitieleider en Convergence Fellow op het thema ‘ongehoorde jongeren’.

Op eigen benen

“Mijn interesse voor pubers en jongvolwassenen ontstond tijdens mijn studie psychologie aan de Universiteit Utrecht. Ik ontdekte dat tussen de leeftijd van 12 en 25 jaar heel veel tegelijkertijd gebeurt. Het is dé periode in het leven waarin individuen op zoek gaan naar hun plek in de maatschappij en op eigen benen leren staan. Zo neemt de interesse voor vrienden sterk toe, terwijl de behoefte om bij ouders te zijn afneemt. Ook het gedrag verandert, emoties worden sterker en het verlangen naar zelfstandigheid groeit.

Ik kan mij zelf nog goed herinneren dat ik een enorme ontwikkeling doormaakte in de puberteit. Zo volgde ik naast de middelbare school een tijd lang de opleiding voor Jong Talent aan het Conservatorium. Elke maandag reisde ik als tiener naar steden als Den Haag, Amsterdam en Hilversum om viool te studeren. Deze ervaring maakte me niet alleen snel zelfstandig, ik leerde ook voor mezelf opkomen om te zorgen dat op school voldoende rekening werd gehouden met mijn wisselende weekschema’s.”

Aandacht voor ongehoorde jongeren

“Dat jongeren de behoefte hebben om hun stem te laten horen blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek. Toch voelt veruit het merendeel van de jongeren zich niet gehoord of gezien. En dat is jammer. Want we weten ook dat jongeren meer tevreden zijn met zichzelf en hun leven als zij zich gehoord voelen. Tegelijkertijd zouden we als maatschappij veel meer kunnen profiteren van de out-of-the-box ideeën van jongeren. Zeker nu we te maken hebben met complexe problemen, zoals sociale ongelijkheid en de klimaatcrisis. Dergelijke grote maatschappelijke thema’s die bepalend zijn voor het leven van nieuwe generaties vragen om creatieve oplossingen. Des te belangrijker is het dat de jongeren van nu mee kunnen denken over hun eigen toekomst.

Binnen Healthy Start richt ik me samen met maatschappelijke partners en collega-wetenschappers op het thema ‘ongehoorde jongeren’. Dat doen we onder andere door jongeren te vragen de vertaalslag te maken van wetenschappelijke inzichten naar maatschappelijke toepassingen. Zo vroegen we onlangs jongeren om na te denken over de vraag hoe we als maatschappij de prestatiedruk kunnen verminderen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt namelijk dat veel jongeren last hebben van een enorme druk om te presteren op allerlei vlakken in het leven. Welke oplossingen dragen jongeren hier zelf voor aan? Met deze input kunnen we vervolgens in gesprek gaan met bijvoorbeeld leraren, ouders of beleidsmakers.

Het bijzondere aan deze manier van onderzoek doen is dat we écht samenwerken met jongeren en hun inbreng serieus nemen. Daarbij proberen we vooral jongeren te bereiken die normaal gesproken nauwelijks betrokken worden bij wetenschappelijk onderzoek. Denk aan jongeren van het MBO; zij treden doorgaans niet zo op de voorgrond, maar vormen met hun vaardigheden wel de motor van onze maatschappij. Des te belangrijker dat ook hun meningen en ideeën serieus genomen worden.”

Common ground

“Zoals de meeste wetenschappers binnen Healthy Start werk ik met veel mensen samen. De ene keer ga ik in gesprek met jongeren uit Rotterdam-Zuid, de andere keer met een wetenschapper uit een heel ander vakgebied, of met een leerkracht, ouder of beleidsmedewerker. Deze zogenaamde ‘transdisciplinaire’ manier van werken vraagt nieuwe vaardigheden.

De belangrijkste les die ik tot nu toe heb geleerd is dat het essentieel is om steeds opnieuw common ground te zoeken met diegene die tegenover me zit. Wat zijn de overeenkomsten tussen mijzelf en mijn gesprekspartner? Kunnen we elkaar vinden in ideeën, ambities of belangen? Voor een goede samenwerking is het belangrijk om echt te luisteren en steeds opnieuw op elkaar af te stemmen. Best een uitdaging. Maar het motiveert me juist om mijn vaardigheden op het gebied van samenwerken nóg meer te ontwikkelen.”

Lysanne te Brinke’s Healthy Start perspectief
“Als Convergence Fellow ben ik blij met de tijd die ik nu heb om de brug te slaan tussen wetenschap en maatschappij. Normaal gesproken is daar als fulltime universitair docent weinig tijd en ruimte voor. Er zijn dan nog zoveel andere taken die je aandacht vragen en prioriteit hebben. Binnen Healthy Start kan ik doen wat ik leuk vind en waar ik goed in ben: wetenschappelijke resultaten omzetten in concrete toepassingen. Daarnaast vind ik het interessant om aandacht te geven aan de talenten van jongeren in plaats van aan de problematische kanten van hun ontwikkeling. Ik ben benieuwd of meer interesse voor de inbreng van jongeren een positief effect heeft op hun mentale gezondheid. Daar wil ik in de toekomst meer onderzoek naar doen.”

Lysanne te Brinke is als de eerste Healthy Start Convergence Fellow betrokken als ambitieleider bij de ambitie ‘betrokkenheid en participatie van jongeren’.

Hoe meer mensen meedoen met Healthy Start, des te beter onderzoek we kunnen doen en des te meer kinderen we kunnen helpen. Voel je je betrokken bij dit onderwerp? Sluit je dan aan bij onze community. Volg onze LinkedIn of deel je ideeën via e-mail: healthystart@convergence.nl