De gezondheidsverschillen en levensverwachting tussen bewoners van Rotterdam Zuid en de rest van Rotterdam zijn groot. Maar gezondheid en welzijn in Rotterdam Zuid verbeteren is complex, omdat individuele omstandigheden, sociaal-economische context en leefomgeving elkaar sterk beïnvloeden. Het doel binnen het onderzoeksproject SPRING is om disciplines bij elkaar te brengen zodat Rotterdam Zuid een gezonde en veerkrachtige wijk wordt.

“De sociaal-economische gezondheidsverschillen in Nederland blijven groeien. De levensverwachting van mensen met een lage opleiding is maar liefst zes jaar korter dan van mensen met een hoge opleiding; en in Rotterdam Zuid wonen vooral mensen met een lage opleiding,” aldus hoogleraar persoonsgerichte zorg prof.dr. Jane Murray Cramm. “Daar moeten we iets aan doen. De aanpak die SPRING kiest is denk ik dé manier om een bijdrage te leveren aan de gezondheid van bepaalde groepen, die we via ander soort onderzoek niet bereiken.”

Samen met bewoners

En wat is die manier dan? “Het mooie van het project is dat we naar het hele plaatje kijken. Naar de rol van zowel de sociale en fysieke omgeving als het individu in relatie tot gezond gedrag en welzijn. We doen onderzoek met bewoners zelf, via citizen science. Via verschillende living labs in de wijk experimenteren we met interventies.” Vanuit Delft kijken ze daarnaast naar de bebouwde omgeving: ook die speelt een belangrijke rol bij gezondheid en welzijn van mensen. Een simpel voorbeeld: zijn er genoeg veilige fietspaden? Medisch specialisten van Erasmus MC monitoren vervolgens de gezondheid. En zelfs AI wordt ingezet om bewoners te helpen om betere keuzes te maken.

Samen met bedrijven

Hiernaast spelen bedrijven een belangrijke schakel in SPRING. “We weten al dat vragenlijsten vaak helemaal niet goed werken bij mensen met een lage opleiding als ook bij verschillende migrantenpopulaties,” voegt Murray Cramm toe, “omdat je daarmee bepaalde groepen uitsluit die je juist wel in je onderzoek wilt hebben. We werken nu samen met een bedrijf dat slimme shirts en slimme pleisters heeft ontwikkeld, waarmee we alles kunnen meten: van bloeddruk, luchtkwaliteit tot stress.” We komen hierdoor veel meer te weten. De hoogleraar denkt dat de tijd klaar is voor dit soort onderzoeksprojecten. “Steeds meer komt de realisatie bij onderzoekers dat we elkaar echt nodig hebben, als we werkelijk maatschappelijke impact willen hebben.”

De identiteit van een gebied

Marjan Hopmans is ook betrokken bij SPRING, maar niet als wetenschapper; ze is één van de conceptmakers van Heijmans Vastgoed. Ze zegt: “Bij Heijmans kijken we altijd naar een gebied voordat we vastgoed ontwikkelen. Wat is de identiteit, welke normen en waarden zijn er? Hoe zorgen we dat we via de leefomgeving de kwaliteit van leven beter maken?” En een gezonde omgeving is niet alleen de woonomgeving. Ook duurzaamheid speelt een rol, en een maatschappelijk netwerk. Maar ook de weg van huis naar de supermarkt, naar school, of waar iemand zijn hond uitlaat. Hopmans: “We moeten zorgen dat mensen zich veilig en gezien voelen. En dat willen we graag meten, en weten. Via de onderzoeken vanuit SPRING kunnen we erachter komen of het zin heeft, wat we doen, en hoe het nog beter kan.”

De toekomst samen vormgeven

Heijmans is onderdeel van het ontwikkelplan Nationaal Plan Rotterdam Zuid. Marjan Hopmans zegt: “Wij lopen bij het ontwikkelen van nieuwe gebouwen in Rotterdam Zuid ook tegen dingen aan. Bijvoorbeeld: hoe zorgen we dat oude en nieuwe bewoners het met elkaar kunnen vinden?” De vragen die in een wijk leven onder bewoners zijn heel belangrijk om mee te nemen in plannen, stelt ze. Je moet goed weten welke problemen er spelen, maar ook waar de potentie zit. Je kunt geen toekomst bouwen als je niet eerst de historie begrijpt. Dat het museum en het zwembad dat Heijmans in Rotterdam Zuid neerzette, al een positief effect hebben, ondervond Hopmans aan levende lijve. “We zijn zelf met bewoners gaan praten. Een jongen uit 5 havo zei tegen me over het zwembad en museum: ‘Tot nu toe keek niemand naar ons om, maar nu doen we er blijkbaar weer toe!’ Met de kennisinstituten samen kunnen we de toekomst van deze wijk vormgeven, en ook echt fijner en gezonder maken.”

Dit project geeft een impressie van het soort publiek-private partnerschappen dat wordt ontwikkeld voor Resilient Delta. Momenteel wordt er nog gewerkt aan het project en aan het consortium. Activiteiten moeten nog worden opgestart. Heeft u interesse om deel te nemen aan het consortium? Neem dan contact op met de business developers van Resilient Delta.