Financiële oplossingen voor een veerkrachtige delta:
Klimaatverandering stelt ons voor nieuwe uitdagingen voor het behoud van de leefbaarheid van de Nederlandse delta en de stabiliteit van ons economische en financiële systeem. Bij Resilient Delta bouwen we aan een ecosysteem van baanbrekende wetenschappers, beleidsmakers en praktijkmensen die werken aan nieuwe, transformatieve financieringsoplossingen voor klimaatadaptatie in Nederland.
Op 22 mei namen meer dan 100 leiders deel aan onze tweede jaarlijkse expertmeeting ‘Finance Solutions for a Resilient Delta’ in Delft. Het eerste evenement van vorig jaar (zie hieronder voor gerelateerde content) legde de basis voor gezamenlijke acties, en het evenement van dit jaar onderstreepte hoe ver deze gemeenschap is gekomen in het samenwerken.
Tracy Metz, onze gastvrouw voor deze dag, begon de ochtend met het verwelkomen van Michelle Damen (Strategy & Partnerships Lead, Resilient Delta), die de noodzaak onderstreepte om dit ecosysteem van actieonderzoek te ondersteunen en op te schalen.
Zac Taylor (Academic Lead for Deltas, Resilient Delta en Assistant Professor, Urban Development Management, TU Delft) nam het publiek mee naar Florida, waar vastgoedverzekeraars en andere financiële instellingen zich terugtrekken uit gemeenschappen in het licht van stijgende klimaatrisico’s en verliezen. Taylor trok lessen uit Florida en schetste een visie voor een transformatief ecosysteem voor adaptatiefinanciering in Nederland. Wat is er nodig? Een goed begrip van de sociaaleconomische dimensies van strategieën voor aanpassingsfinanciering, een gedeelde en inclusieve visie op de toekomst en een collectief vermogen om sectoroverschrijdend samen te werken en al doende te leren.
Forestside Chat
Vervolgens betraden Frank Elderson (vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen van de Europese Centrale Bank) en Co Verdaas (deltacommissaris en hoogleraar aan de TU Delft) het podium om te bespreken waar de werelden van centraal bankieren en deltamanagement elkaar raken. Een belangrijke boodschap: proactieve investeringen in aanpassing en natuurbehoud zijn de sleutel tot economische en financiële stabiliteit. Het financiële systeem staat niet alleen bloot aan klimaatgerelateerde risico’s, maar speelt ook een sleutelrol bij het helpen van de samenleving om zich aan te passen. Financiële instellingen en de publieke sector moeten samenwerken om sectoren door deze transformatie te loodsen, met oog voor zowel de risico’s als de kansen.
Elderson en Verdaas waren het er ook over eens dat we eerlijke en hoopvolle handelingsperspectieven moeten creëren. Met zijn sterke historie op het gebied van waterbeheer en financiering kan Nederland een gidsland zijn op het gebied van financiering van klimaatadaptatie – maar alleen als kennis wordt gedeeld, sectoren samenwerken en bedrijven en individuen actief betrokken zijn bij het vormgeven van toekomstscenario’s. Sectoroverschrijdende, multidisciplinaire kennis is een belangrijk ingrediënt voor succes.
Academische discussies
Na een wandeling halverwege de ochtend door de Hortus Botanicus lichtten wetenschappers toe hoe we de economische aspecten van adaptatie op macro-, meso- en microniveau kunnen begrijpen.
Frank van Oort (hoogleraar stedelijke en regionale economie aan de Erasmus Universiteit) ging in op de vraag hoe de huidige economische structuur van Nederland en het begrip inclusieve welvaart de adaptatiekeuzes kunnen beïnvloeden: op dit moment is het economisch gezien de beste keuze om de adaptatie te richten op het bestaande industriële hart van het land. Karen Maas (hoogleraar en academisch directeur van het Impact Centre, Erasmus Universiteit Rotterdam) reflecteerde met van Oort op klimaattransities in de haven van Rotterdam als een belangrijke casus.
Theodoros Chatzivasileiadis (Assistant Professor, Economics and Finance of Climate Adaptation, TU Delft) liet zien hoe nieuwe economische modellen en scenariodenken kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van beleid en financieringsinstrumenten voor sectorale transities, zoals in het prangende geval van de tulpencultuur in Nederland. Steve Kennedy (Associate Professor, Business Sustainability, Erasmus Universiteit Rotterdam) bekeek de stellingen van Chatzivasileiadis vanuit een strategisch innovatieperspectief, door na te denken over hoe een breed scala aan belanghebbenden scenario’s kan helpen ontwikkelen en kan handelen op basis van inzichten uit modellen.
Tatiana Filatova (hoogleraar Computational Economics, TU Delft) richtte zich op het verband tussen individueel gedrag en klimaatadaptatie in de context van huisvesting, met een duidelijke conclusie: beleid en instrumenten moeten zorgvuldig worden ontworpen om ongewenste uitkomsten zoals klimaatgentrificatie te voorkomen. In het kader van de waterlabels in Nederland bespraken Antonia Krefeld-Schwalb (Assistant Professor, Marketing Management, Erasmus Universiteit Rotterdam) en Filatova hoe individuen kunnen worden aangezet tot actie op het gebied van adaptatie en hoe dit moet worden ingebed in een breder maatschappelijk perspectief.
Vijf parallelle sessies
Na een lunch in de tuin namen de deelnemers plaats in vijf parallelsessies die gezamenlijk werden georganiseerd door academische en maatschappelijke leiders, voortbouwend op nieuwe en bestaande samenwerkingsverbanden op het gebied van adaptatiefinanciering:
- “Waterlabels voor woningen” gepresenteerd door Antonia Krefeld-Schwalb (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Wieke Tas (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat)
- “Duurzame verdienmodellen voor bedrijventerreinen” gepresenteerd door Michaël Peeters (TU Delft) en Jan- Willem Vogels (Rabobank)
- “Financieringsstrategieën voor stedelijke herontwikkeling” gepresenteerd door Tom Daamen (TU Delft en SKG) en Patrick Wijsman (ABN AMRO)
- “Investeringspaden voor drijvende infrastructuur” gepresenteerd door Wouter Spekkink (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Christiaan Weiler (Blue Revolution Foundation)
- “Risicomanagement voor klimaatadaptief bouwen” gepresenteerd door Emanuel Ubert (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Vylon Ooms (Verbond van Verzekeraars).
“Bolwerken”
Tijdens de middag werd ook het Kennisprogramma Sierteeltregio gelanceerd. De Duin- en Bollenstreek, thuisbasis van de beroemde Nederlandse tulp, staat onder nieuwe druk van klimaatverandering. Dit vraagt van belanghebbenden uit de sector en de wetenschap om co-creatie van nieuwe economische en financiële perspectieven. Tracy Metz modereerde een talkshow met belangrijke vertegenwoordigers die belang hebben bij de toekomst van de regio, variërend van telers en waterschappen tot financiën en wetenschap. Deelnemers werkten vervolgens samen in kleine groepen om na te denken over de doelen en ambities van een nieuw actieonderzoeksprogramma voor de sector. Meer informatie over het programma volgt in de komende weken.
Aanwezigen
Expert Meeting
ABN AMRO • Achmea • Agriver • a.s.r • Blue21 • Blue Revolution Foundation • Bouwinvest • Centrale Europese Bank • Climate-Resilient Insurance Strategy Project • De Nederlandse Waterschapsbank • Delta Programma • Deltares • Economic Board Duin en Bollenstreek • EPM Sneek • Erasmus Universiteit • Fonds Duurzaam Funderingsherstel • Gemeente Dordrecht • Gemeente Rotterdam • Gemeente Voorne aan Zee • HKV • HLTSamen • Klimaatonderzoek Initiatief Nederland • Koninklijke Heijmans N.V. • Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat • Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur • Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening • Nationale Hypotheek Garantie • Nationale Nederlanden • Natuur Centraal • Naturalis • Nature^Squared • NextGreen • Ortec Finance • Provincie Zuid-Holland • Raad voor de leefomgeving en infrastructuur •Rabobank • Resilient Delta Initiative • Rijksdienst voor Ondernemend Nederland • Rijkswaterstaat • Royal HaskoningDHV • Square Floating City • Stichting CAS • Technische Universiteit Delft • Unie van Waterschappen • Universiteit van Amsterdam • Univé • Verbond van Verzekeraars • Vereniging Deltametropool •VNO-NCW • Vrije Universiteit Amsterdam • Wetenschappelijke Klimaatraad
Kick-off
Achmea • AgriVer • Akademie van Plaats • Anthos • Berenschot • Delta Programma • Economic Board Duin en Bollenstreek • Economic Board Zuid-Holland • EPM Sneek • Erasmus Universiteit • Europese Centrale Bank • Gemeente Alphen aan den Rijn • Gemeente Lisse • Gemeente Teylingen • Greenport Aalsmeer • Greenport Boskoop • Greenport West-Holland • HAS Green Academy • HLTSamen • Holland Rijnland • Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat • Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur • Natuur Centraal • Naturalis •Nederlandse Vereniging van Banken • Ochtendmensen • Provincie Zuid-Holland • Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur • Rabobank • Resilient Delta Initiative • Rijksdienst voor Ondernemend Nederland • Royal HaskoningDHV • Samenwerkingsprogramma Duin- en Bollenstreek • Technische Universiteit Delft
